به گزارش پایگاه خبری پی جور، تاکنون با خدا معامله کرده اید؟ چقدر؟ یک ریال؟ یک هکتار؟ یا بیشتر… شاید سخت باشد اما شدنی است. مطمئن باشید از این معامله نفع می برید. تنها کمی گذشت می خواهد و کمی همت؛ تا بخشی از مال خود را اگرچه برای بدست آوردنش سختی کشیده اید برای شیرینی زندگی افرادی که سهمی از مادیات دنیا ندارند ببخشید. آن وقت نام شما جزء به اصطلاح واقفان قرار می گیرد.
سنت نیکوی وقف جایگاه برجسته و بارزی در سیره و سنت نبی مکرم اسلام و اهل بیت عصمت و طهارت دارد. سهم فرهنگ وقف و نقش واقفان و خیر اندیشان سهم بالایی بوده و قابل مقایسه با هیچ عرصه دیگری نیست. سنت وقف بیشتر شامل مواردی چون ساخت مسجد، مدرسه و… می شود. به اعتقاد کارشناسان تنها وقف و ثبت کردن آن کافی نیست بلکه مسأله مهمی که وجود دارد نحوه نگهداری از موقوفاتی است که به صورت امانت در اختیار سازمانهای متولی قرار می گیرد تا براساس نیات واقفین در امور مختلف جامعه هزینه شود .
اینکه چقدر سازمان اوقاف و امور خیریه برای نیل به این مقصود موفق بوده، موضوعی است که با حجت الاسلام و المسلمین مرتضی عزیزی مدیرکل اوقاف و امور خیریه ایلام به بهانه هفته وقف به گفت و گو گذاشتیم.
*ابتدا در مورد وقف و انواع وقف توضیح دهید؟
وقف از گذشته تاکنون به عنوان یک میراث بزرگ و باارزش به یادگار مانده است. ضرورت دارد برای گسترش آن، نگرشی نو در آن ایجاد کرد تا بتوان در حوزه های مختلف از آن بهره برداری کرد. مردم در گذشته فکر می کردند وقف تنها برای ثروتمندان است در حالیکه همه مردم می توانند واقف باشند.
ما دو نوع وقف داریم؛ انتفاعی و منفعتی. انتفاعی درآمد زا نیستند مثل مسجدی که وقف می شود و مردم از آن مکان استفاده می کنند و گاهی نیز به معنای منفعتی است. منفعتی برعکس درآمدزا بوده و از سود و بهره و درآمدشان عاید واقفین می شود مثل مغازه تجاری، خانه و… تا از درآمد آن زمین یا از اجاره آن برای کارهای خیر استفاده شود و به طور کلی ما در عرصه موقوفات کارکردهای چون فرهنگی و مذهبی، اجتماعی و خیریه و… داریم که بخشی از این تعداد انتفاعی و بخش دیگر منفعتی است.
*منظورتون از وقف با کارکرد فرهنگی و مذهبی چیست؟
یعنی وقف برای ترویج مسائل قرآنی( برنامه های حفظ قرآن) یا وقف برای اهل بیت یا برای عزاداری امام حسین(ع). وقف برای مناسک دینی مثل اقامه نماز و ترویج فرهنگ نماز است.
*به نظر می رسد گاهی موضوع وقف مغفول مانده فکر نمی کنید برای گسترش آن باید فرهنگ سازی کرد؟
کاملاً موافقم، بیش از ۷۰درصد مردم با احکام وقف و خود وقف آشنایی ندارند. براساس خروجی این کار، طرح فرهنگ سازی در سازمان اوقاف بصورت درون سازمانی و برون سازمانی آسیب شناسی شد. یکی از خروجی های آن برگزاری جشنواره و تقدیر از واقفین عزیز است جدای از این؛ استفاده از ظرفیت رسانه هاست چرا که رسانه می تواند در ایجاد و تغییر نگرش ها مؤثر باشد. از این رو همایش وقف و رسانه نیز شکل گرفت.
*در زمینه وقف چه شهرهایی پیشتاز بودند؟
مسلماً از نظر درآمد تهران بزرگ بیشترین موقوفات را به خود اختصاص داده است. اما از نظر تعداد موقوفات استان های تهران، مشهد، خراسان رضوی، اصفهان و… بیشترین و ایلام و… کمترین موقوفات را داشته اند حتی رده بیست و هشتم قرار دارد.
*کمک رسانه ها به چه شیوه ای می تواند باشد؟
البته نقش رسانه ها در زمینه بسیار کارساز است. رسانه ها می توانند آسیب ها را شناسایی و راهکارها را ارائه دهند و این راهکار می تواند وقف باشد. چرا که نیاز جامعه شناسایی شده تا واقف در این زمینه وقف کند. آگاه سازی نسل آینده برای تداوم فرهنگ وقف، بار سنگینی است لذا از طریق تشویق مردم به وقف و همچنین ادای صحیح حق واقف در مورد موقوفه، سنت وقف را می توان بیش از پیش در جامعه ترویج کرد رسانه ها می توانند معضلات و آسیب ها را برجسته سازی کنند و راهکارها را ارائه دهند تا نیازهای جامعه مشخص می شود و به خیرین سمت و سو داد تا واقف در این راستا وقف کند. البته در وقف های جدید نگاهها خیلی متفاوت است یعنی سعی شده با نگاه عام تری وقف کنند.
*هر موضوعی با ضعف هایی روبه رو است شما درباره موضوع وقف با چه ضعف هایی روبه رو هستید؟
ما با ضعف هایی روبرو هستیم یکی از ضعف ها این است که سازمان اوقاف مدت ها(یعنی چند دهه) درون گرا کار کرده است تا برون گرا. یعنی ارتباط زیادی با مجموعه بیرونی نداشته و این امر موجب شده تا فرهنگ وقف آنچنان که شایسته است نهادینه نشود.
*چه دستگاههایی متولی فرهنگ سازی وقف هستند؟
خیلی از نهادها مانند صداوسیما، روحانیت محترم استان، ائمه مطهر جمعه، اصحاب رسانه، اساتید دانشگاه، نویسندگان و نخبگان جامعه و… می توانند از ظرفیت سازمان اوقاف استفاده کنند.
مصاحبه از: فاطمه حمدی

کدخبر/۸۵۲۶