روایتی ماندگار از زنده یاد”حاج حسین قادری” به قلم یاسر بابایی؛ قاب کتابخانه ها با “قاف نشین” آراسته شد

کتاب قاف نشین، تاریخ شفاهی دفاع مقدس به روایت “حسین قادری” اثر “یاسر بابایی” توسط نشر نیشتمان ایلام منتشر شد.

“یاسر بابایی” مصاحبه کننده و تدوینگر این اثر در خصوص این کتاب، می گوید: کتاب “قاف نشین” در زمره آثار تاریخ شفاهی دفاع مقدس با موضوع ایلام دسته بندی می شود که بر اساس گفتگوی فعال با راوی از کودکی تا پایان دوران دفاع مقدس را در بر می گیرد.

وی در خصوص اینکه چرا به سراغ این راوی رفته است، اظهار می دارد: قویاً به این باور رسیده‌ام که قلم زدن برای شهداء، به سفارش و رابطه نیست بلکه امری دوطرفه و مبتنی بر “دعوت” است، یک “دعوت” دوسویه است که هم تو باید آن را بخواهی و هم شهداء باید آن را بخواهند. من در خصوص کتاب دیگری با نام “شیرشکار” و با موضوع شهید “مرتضی ساده میری” معروف به “هه‌له‌تی” کار می کردم که همواره به نام آقای “حسین قادری” برمی خوردم و راویان از من می خواستند حتماً با ایشان صحبت کنم. من هم با ایشان مصاحبه ای سه ساعته در خصوص شهید ساده میری داشتم و با اشراف و حافظه خوبشان دانستم که جریان “دعوت” دوباره راه افتاده است. لذا وقتی واحد ادبیات اداره‌کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان ایلام پیشنهاد تدوین کتابی تازه در حوزه‌ی تاریخ شفاهی به من داد و دستم را هم باز گذاشت، بی‌درنگ نام “حاج حسین قادری” را آوردم؛ نادانسته می‌دانستم که دارم دعوتش را اجابت می‌کنم.

“یاسر بابایی” در خصوص “حاج حسین قادری” راوی قاف نشین، یادآور می شود: ایشان از دهستان بولی که نزدیک ترین نقطه استان به بغداد است برخاسته است که گر چه درگیری مستقیم با مسأله جنگ داشته اند ولی روایت پایداری آنها در استان ایلام کمتر شنیده شده است. آقای قادری در روایت کردن خصوصیاتی داشت یکی تأکیدش بر گفتن حقایقِ بی حذف و اضافه‌ی جنگ؛ دوم وظیفه دانستن یاد کردن از شهدایی که با آن‌ها سر یک سفره نشسته بود؛ سوم گلایه‌اش از بازگو نشدن خاطرات و ایثار مردم ایل بولی ایلام در جنگ تحمیلی و چهارم، انگیزه‌ی بالا و حافظه‌ی قوی حاج حسین همراه با روایت‌گری متبحرانه و جزیی‌نگرش که مورد پسند هر محقق تاریخ شفاهی است. او همیشه رئوس مطالبی را که می‌خواست بیان کند در کاغذی کوچک با خود به جلسه‌هایمان می‌آورد و می‌دانست که از کجا باید شروع کرده و در کجا تمام کند و در پایان هر جلسه نیز موضوع جلسه‌ی بعد را عنوان می‌کرد. من هم در مورد موضوع جلسه‌ی بعد تحقیق می‌کردم تا با سؤالاتی مفید بتوانم ذهن راوی‌ام را به گذشته‌های دورش باز کنم و لایه‌های زیرین خاطراتش را بیرون بکشم.

نویسنده کتاب”در امتداد زخم” خاطرنشان می سازد: کتاب “قاف‌نشین” با تکیه بر حافظه‌ی خوب و ذهن منسجم این فرمانده‌ی کهنه‌کار ایلامی روزبه‌روز جلوتر می‌رفت و در حال تبدیل شدن به یک برش خوب تاریخی و اجتماعی از زندگی و زمانه‌ی او، ایل بولی و مردمان ایلام در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ می‌شد، مشاهدات دست اولی از آغاز جنگ در ایلام داشت، عملیات ضربت ذوالفقار را از روی کوه‌های اطراف گنجوان در نوجوانی دیده بود و در فراق یاران شهیدش در شاخ‌شمیران و تپه دوقلو، بارها گریسته بود. زاویه‌دید او را می‌ستودم و داشتم معنای “به خون و روح شهدا” گفتنش را می‌فهمیدم و از بی‌ادعا بودنش درس می‌گرفتم که درست پیش از آغاز گفت‌وگوهای مفصلمان در خصوص عملیات‌های برون استانی گردان ۵۰۲ امام حسین(ع)، خاطراتش را با خود برد و بر اثر عارضه‌های پنهان ناشی از شیمیایی‌های جنگ، به‌راستی”قاف‌نشین” ابدی شد.

از بابایی پرسیدم برای تکمیل کتاب چه کردید!؟ پاسخ می دهد: من برای تکمیل اثر، به سراغ همان دعوت نخستین و مصاحبه اولم با او رفتم چرا که آن سه ساعت مصاحبه‌ای که برای کتاب “شهید ساده‌میری” از حاج حسین گرفته بودم، درست از جایی شروع می‌شد که مرگش روایت آن را ناتمام گذاشته بود. فصل آخر قاف‌نشین که از نخستین مصاحبه‌ام با حاج “حسین قادری” اخذ شده است، اگر چه مانند فصول پیشین کتاب نبوده و دارای جزییات کمتری است اما در نوع خودش کامل است و مهم‌تر از همه باعث شده که “قاف‌نشین” کتابی ناقص نباشد.

امیدوارم خوانندگان محترمی که مخاطب “دعوت” این کتاب قرار می‌گیرند، قصور ناخواسته‌ی ایجاد شده را بر من ببخشایند.

گفتنی است؛ “قاف نشین” اثر “یاسر بابایی” در ۳۷۴ صفحه با شمارگان هزار جلد توسط “نشر نیشتمان ایلام” و با قیمت ۳۹ هزار تومان منتشر شده است./کردپرس